JOHN LEE HOOKER-STOMP BOOGIE

Η διαφορά απο άλλες προκατακλυσμιαίες ανθολογίες του John Lee Hooker είναι ότι καθαρίζει μπόλικη σκόνη του χρόνου-άθλος πραγματικός όταν ηχεί μόνη η κιθάρα. ''Worried Life Blues'' ''Baby Lee'' ''Talkin' Boogie'' ''Don't go Baby'',''Dimbles'' ''Mada Man Blues'', ''Decoration Day'' .70 διαλεχτά μπλουζ, τέλη '40 με '50,χρονολογημένα με ακρίβεια σ'ένα προσεγμένο Cdx3 boxset. Ηταν δε απ'τους πολυσχιδέστερους τεχνίτες: μαθαίνεις τα πάντα για τις μπλουζ βάσεις και δεν έχεις παρά να εγκολπώσεις το ύφος-αυτό πέφτει κομμάτι βαρύ...***1/2

Αργύρης Ζήλος (Αθηνόραμα)

75 PUMPIN’ PIANO GREATS -VARIOUS ARTISTS

Αν η κιθάρα του Woody Guthrie έγραφε «αυτή η μηχανή σκότωσε τους φασίστες», άραγε έχουμε αναρωτηθεί τι θα γράφαμε στο πιάνο του Chuck Miller; Toυ Chuck Berry; Του Don Woody; Στου Jerry Lee Lewis επίσης δεν γνωρίζουμε. Είμαι όμως σίγουρος πως, ό,τι κι αν έγραφε, σε ένα φρενήρες πιάνο φόρτε του θα έπιανε φωτιά – μεταφορικά, ίσως και κυριολεκτικά…

Στην άκρως ενδιαφέρουσα αυτή συλλογή της Fantastic Voyage με τίτλο 75 Pumpin’ Piano Greats, ο έγκριτος Stu Colman του θρυλικού πρώτου προγράμματος ραδιοφωνίας του BBC θέτει την ίδια προβληματική συνολικά. Πιανίστας και ο ίδιος, αναρωτιέται πώς θα ήταν το ροκ εν ρολ εν γένει χωρίς την ύπαρξη του πιάνου πλάι στην κιθάρα, τα τύμπανα, τις μπασογραμμές ή τις διάφορες μελωδίες των πνευστών. Και η αλήθεια είναι ότι η ηχητική του δομή θα άλλαζε και δεν θα μιλάγαμε για την ίδια μουσική σήμερα. Επειδή όμως με υποθέσεις δεν γράφεται η ιστορία, ο κος Colman αναλαμβάνει να μας την παρουσιάσει, από την «πιανιστική» πάντα σκοπιά. Στα εβδομήντα πέντε λοιπόν κομμάτια της τριπλής αυτής κασετίνας, βουτάς αμέσως στον ρυθμικό κόσμο του πιάνου. Τα κλαβιέ παίρνουν φωτιά από το πιάνο με την ουρά μέχρι το hammond και η παράδοση του πιάνο φόρτε ξετυλίγεται από το Μέμφις του Τενεσί μέχρι το «Mεγάλο Mήλο». Η ηχητική και εννοιολογική προσέγγιση είναι σχεδόν αλάνθαστη αναφορικά με τις επιλογές των κομματιών από τα πρώιμα country του Μεσοπολέμου και των 1940s μέχρι τη διαμορφωτική δεκαετία του 1950 – που τόσο καθοριστική υπήρξε για την έκρηξη του ροκ εν ρολ και κατ’ επέκταση της ροκ μουσικής στα 1960s. Ροκ εν ρολ, blues, country, ρυθμοί ροκαμπίλι και boogie woogie συνυπάρχουν σε τρεις δίσκους από τους οποίους παρελαύνουν τόσο διάσημοι σολίστες, όσο και λιγότερο γνωστοί (αλλά όχι και λιγότερο ικανοί) πιανίστες. Ρυθμοί που δημιουργούν μια κατανυκτική ατμόσφαιρα, από τον φουριόζικο ήχο του ροκ των juke box του Νάσβιλ μέχρι τις επιμέρους σχολές και παραδόσεις του αμερικάνικου ήχου – π.χ. τα blues του Lloyd Glenn (Δυτική Ακτή). Η συλλογή ακούγεται χωρίς ανάσα και στο repeat, καταφέρνοντας όχι μόνο να συγκεράσει χορευτική και ακουστική διάθεση αλλά και να δώσει μιας πρώτης τάξεως ματιά στον ρόλο που το πιάνο διαδραμάτισε στην εξέλιξη της μοντέρνας μουσικής. Σε αυτό δεν αποσκοπούν εξάλλου οι καλές συλλογές; Και για να απαντήσω και στο ερώτημα το οποίο θέτουν τα 75 Pumpin’ Piano Greats στο εισαγωγικό booklet σχετικά με το «πού διάολο θα βρισκόταν το ροκ εν ρολ χωρίς πιάνο;», είναι πασιφανές πως δεν θα βρισκόταν πουθενά! 75 αποδείξεις παρέχονται εδώ για τα δικά σας συμπεράσματα...

Αρθρο του Γιάννη 'Πικπα' Ιωάννου στο avopolis

ROUTES OF ROCKABILLY-VARIOUS ARTISTS

Το rockabilly είναι το ιδίωμα που εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950 στην Αμερική και αποτελούσε ένα είδος πρώιμου rock ‘n’ roll. Ο όρος συνδέει συγκεκριμένα το rock ‘n’ roll με το hillbilly, τρόπος με τον οποίο αναφέρονταν συχνά οι Αμερικανοί στο ιδίωμα που σήμερα ονομάζουμε country. Μέχρι τώρα είχαν κυκλοφορήσει αρκετές συλλογές με τραγούδια που ανήκουν στο rockabilly, κάλυπταν όμως το υλικό είτε συγκεκριμένων εταιρειών, είτε συγκεκριμένων Πολιτειών της Αμερικής. Η Future Noise θέτει ως στόχο του Routes Of Rockabilly να καλύψει ολόκληρη την Αμερική – όπως διευκρινίζει εύστοχα και ο υπότιτλος της συλλογής From Chicago To New Orleans And All Points In Between– όλες τις δισκογραφικές εταιρείες, αλλά και ολόκληρο το διάστημα όταν το ιδίωμα παρήγαγε υλικό. Με τη βοήθεια της λήξης της ισχύος των πνευματικών δικαιωμάτων – έχουν περάσει πενήντα χρόνια από την κυκλοφορία του τελευταίου τραγουδιού που περιλαμβάνεται εδώ – έχουμε έτσι στα χέρια μας μια τριπλή συλλογή με εβδομήντα πέντε τραγούδια γραμμένα μεταξύ 1949 και 1959, τα οποία κυκλοφόρησαν στις πιο σημαντικές εταιρείες του είδους – από την πολύ γνωστή Sun μέχρι την Excello από το Νάσβιλ του Τενεσί – και προέρχονται από τους πιο σημαντικούς του μουσικούς: Carl Perkins, Elvis Presley, Maddox Brothers & Rose, Jimmie Revard, Bill Haley αλλά και πολλούς ακόμη, με άλλους να στέκονται πιο κοντά στο rock ‘n’ roll και άλλους να βρίσκονται πιο κοντά στην country. Σε γενικές γραμμές, το Routes Of Rockabilly αποτελεί μια πολύ κατατοπιστική συλλογή, που περιλαμβάνει μάλιστα και μερικά ονόματα τα οποία δεν έγιναν γνωστά έξω από την Αμερική. Αν λείπει κάτι είναι ίσως κάποιο από τα κομμάτια του Billy Flagg, του μουσικού δηλαδή που χρησιμοποίησε πρώτος τον όρο rockabilly (ως rockbilly). Ενδεχομένως και μια αναφορά στην αναβίωση του rockabilly. Αλλά αυτό είναι μάλλον άλλου παπά Ευαγγέλιο...
Αρθρο του Γιώργου Φλωράκη στο avopolis

JOHN LEE HOOKER-STOMP BOOGIE

Ο βίος, το έργο και η συνολική παρακαταθήκη του John Lee Hooker υπήρξαν αυτό που οι Αγγλοσάξονες λένε «μεγαλύτερα από τη ζωή». Ξεκινώντας από το Δέλτα του Μισισιπή το 1948 κατέληξε να γίνει όχι μόνο ένας από τους σπουδαιότερους μεταπολεμικούς μπλουζίστας, μα να αναγνωριστεί και ευρύτερα, ως εμβληματική μορφή της μουσικής του 20ου αιώνα.

Γνωστά όλα αυτά και δεν έχει νόημα να αναπαραχθούν και πάλι. Εδώ μεγαλύτερη σημασία έχει η χρονολογική στοιχειοθέτηση του έργου του, η οποία ακολουθεί μια τυπολογία γεωγραφικής, δισκογραφικής και ποιοτικής διακύμανσης. Έτσι, ενώ στο εμπόριο κυριαρχούν τα best of με μια γενική και πολύ αποσπασματική εποπτεία της καριέρας του John Lee Hooker, η συλλογή Stomp Boogie της Fantastic Voyage καταπιάνεται με τη λεγόμενη Detroit περίοδό του, από το ξεκίνημα δηλαδή στα 1948 – όταν μετακόμισε εκεί για να πιάσει δουλειά στη φάμπρικα του Φορντ – ως το 1958, όταν και στράφηκε περισσότερο προς τον ηλεκτρικό ήχο. Σε μια καλαίσθητη λοιπόν θήκη με τρία CD, ένα υπέροχο κείμενο και μια μοναδική υδατογραφία-πόστερ του Darren Rumney, συνοψίζονται εβδομήντα τραγούδια που ο Hooker ηχογράφησε σε 45άρια για λογαριασμό label όπως η θρυλική Vee Jay ή Acorn ή η Chess. Κομμάτια που σε βινύλιο είναι κάτι παραπάνω από δυσεύρετα, σχεδόν μουσειακά.

Αυτό το μουσειακό στοιχειώνει όμως κάποιες από αυτές τις ηχογραφήσεις: αναπόφευκτα, δεν έχουν όλες περάσει το τεστ του χρόνου. Άλλωστε μιλάμε εδώ για την περίοδο όταν ο Hooker τελειοποιούσε ακόμα την τέχνη του και έβρισκε τους τρόπους με τους οποίους καθιστούσε τη θρυλική Gibson 335 προέκταση τόσο της ψυχής, όσο και του μυαλού του. Είναι δε τόσο πρώιμη η αισθητική εδώ, ώστε ακούς καθαρά τον χαρακτηριστικό ρυθμό από το πόδι του στο δάπεδο – κάτι βέβαια που μπορεί να αποδειχθεί σαγηνευτικό. Ακόμα πάντως και σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η μουσική του Hooker διαθέτει συγκλονιστικές στιγμές: το ορχηστρικό “Stomp Boogie” με την αρχαϊκή του σχεδόν βαρύτητα, τη βίαιη έξαρση του “Mad Man Blues” και του “Black Man Blues”, το ικετικό “Lord What More Can I Do” ή την επιτυχία “I Love You Honey” – (σχετικό) επίτευγμα για έναν μπλουζίστα να χτυπάει τα R&B charts του Billboard στα τέλη των 1950s.

Το Stomp Boogie δεν εμπεριέχει το έργο του Hooker που τον κατέστησε τόσο σημαντικό, δείχνει όμως πολύ καθαρά ότι το τελευταίο δεν ήρθε από το πουθενά. Οι πηγές του σκιαγραφούνται εξαντλητικά εδώ – και προκύπτει μια αρχή πολύ δυναμική. Γιατί ενώ ο Hooker βρίσκεται ακόμα σε πορεία κατάκτησης των εκφραστικών του μέσων, χώνει «15άρια» riff, αυτοσχεδιασμούς βγαλμένους κατευθείαν από τη ψυχή και χτίζει ένα πρώιμο, ωμό μπλουζ συναίσθημα, με απευθείας καταβολές στις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσαν οι δούλοι πρόγονοί του στις βαμβακοφυτείες του Νότου. Τα δε φωνητικά του είναι σκοτεινά, παλλόμενα από ένταση μα την ίδια στιγμή άκρως ανθρωποκεντρικά και γήινα
Αρθρο του Γιαννη'ΠικπαΊωάννου στο avopolis.

SOUL BREAKOUT'59-VARIOUS ARTISTS

Πολύ πριν η soul μουσική απενεχοποιηθεί στη διάρκεια της σεξουαλικής επανάστασης και καθιερωθεί κατόπιν στις συνειδήσεις των παγκοσμίων ακροατηρίων, υπήρξε η σιωπηλή μουσική υπόκρουση των αγωνιών των μαύρων Αμερικανών. Η δεκαετία εξάλλου του 1950 υπήρξε άκρως μεταβατική σε όλα τα επίπεδα της αμερικανικής ζωής και τα τέλη της ήρθαν να σηματοδοτήσουν, μουσικά, τις προδρομικές φόρμες της soul. Αυτήν ακριβώς την πρωτόλεια σκηνή εξετάζει η συλλογή της Fantastic Voyage, Soul Breakout ’58, η οποία διαλέγει 26 τραγούδια της διετίας 1956-1958, με βάση την παρουσία τους στα αμερικάνικα charts (τόσο στις ειδικές, όσο και στην pop κατηγορία).

Το Soul Breakout ’58 βρίθει όχι μόνο αστέρων της εποχής αλλά και φιγούρων που έμελλε να καθιερωθούν στη συνέχεια ως θρύλοι στη μαύρη μουσική του 20ου αιώνα. Η ακρόαση οδηγεί δε σε ένα σχεδόν μαγικό συναίσθημα, μεταφέροντάς σε νοερά σε χρόνια όταν το ραδιόφωνο θριάμβευε ως το βασικότερο μέσο αναπαραγωγής της μουσικής και τα jukebox έδιναν και έπαιρναν. O James Brown με τους Famous Flames (“Try Me”) και η μπάντα από όπου ξεπήδησε ο Curtis Mayfield, οι Impressions, συνυπάρχουν εδώ με τον αδικοχαμένο Sam Cooke (βρέθηκε σφαγμένος σε ένα μοτέλ το 1964), με την ιέρεια της νότιας soul Gene Allison ή με την τραγική φιγούρα του «Little Willie» John, που κάποια χρόνια αργότερα θα καταδικαζόταν για φόνο. Πέραν του όμορφου χαρακτήρα πολλών τραγουδιών, η συλλογή – όπως και το κατά έναν τρόπο αδερφάκι της Good To The Last Drop (βλέπε σχετική κριτική) – προσφέρει κυρίως την ευκαιρία επαφής με σπάνιες ηχογραφήσεις, με τις οποίες μας χωρίζει πια διάστημα μεγαλύτερο του μισού αιώνα. Στο Soul Breakout ’58 συνυπάρχουν οι βαθιές βαρύτονες ερμηνείες, η εξαιρετική ενορχήστρωση και ρυθμική προσέγγιση, ο καημός των gospels, η γήινη δύναμη των μπλουζ και φυσικά όλη η φρεσκάδα μιας πρωτόλειας pop αίσθησης, απομακρυσμένης από τις εμπορικές χυδαιότητες των μεταγενέστερων χρόνων. Όλα δηλαδή τα χαρακτηριστικά μιας proto-soul σκηνής, που σφυρηλατούσε το χαρακτηριστικό midtempo και την ειλικρινά ερωτική της ερμηνευτική προσέγγιση στο αμόνι των πάμπολλων δυσκολιών της μαύρης κοινότητας των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τη δεκαετία του 1950.

Είτε λοιπόν δηλώνετε φίλοι της μαύρης μουσικής, είτε απλά γουστάρετε όλο αυτό τον doo wop ρυθμό να μπλέκει με εξαιρετικές ερμηνείες, είτε, τέλος, έχει τύχει να ακούσετε το “A Million Miles From Nowhere” από τον Billy Fury και αναζητάτε την πρώτη εκτέλεση του Brook Benton, το Soul Breakout ’58 εγγυάται να σας γοητεύσει – κι ας μην είστε 80 χρονών...
Αρθρο του Γιάννη Ιωάννου στο avopolis ,για την συλλογή SOULBREAKOUT' 58